Simple present tense derslerimizin 3. sü olan bu dersimizde İngilizce'de geniş zaman yapılarını kullanarak soru sormayı ve sorulan sorulara cevap vermeyi öğreneceğiz. nitekim olumlu ve olumsuz yapılar kadar soru yapıları da önemlidir ve mutlaka bilinmesi gerekir. bu yapıların İngilizce'lerini öğrenmeye başlamadan önce aşağıdaki Türkçe örnekleri inceleyerek bu derste öğreneceğimiz konunun Türkçe'de neye karşılık geldiğini görelim;
- Onlar elma sever mi?
- Sen balık yer misin?
Bu tür simple present tense cümleleri genel geçer durumlar hakkında sorular sormaktadır. bu dersimizde bu tür soruları sormayı öğreneceğiz.
yukarıdaki cümleleri soru yapan kısım cümlenin fiilindeki "-mı, mi" soru ekleridir. Simple present tense soru cümleleri yaparken, cümleye soru anlamını katacak olan kısımlar "do ve does" yardımcı fiilleridir. önceki dersimizden hatırlayacağınız üzere olumsuz cümlelerde de bu ifadeleri özneden sonra yanına "not" olumsuzluk ekini ekleyerek kullanmaktaydık. ancak soru yapılarında bu ifadeleri özneden sonra değil, özneden önce kullanmamız gerekiyor. peki hangi cümlelerde "do" hangi cümlelerde "does" kullanmamız gerekiyor? buna karar vermek için yine cümlenin öznesine bakıyoruz. olumsuz cümlelerde yaptığımız gibi yine cümleleri iki gruba ayırıyoruz;
- öznesi "I, you, we,they" olan cümleler.
- öznesi "he,she,it" olan cümleler.
aşağıdaki görselde hangi yardımcı fiilin hangi zamirler beraber kullanıldığını görebilirsiniz;
şimdi 1.grup cümlelerimizi inceleyelim;
Simple Present Tense Soru Cümleleri ( I, you, we, they)
Eğer İngilizce'sini söylemek istediğimiz simple present tense cümlesinin öznesi (I, you, we, they) zamirlerinden birisi ise, cümlenin öğelerini;
do+özne+fiil+nesne?
şeklinde sıralarız. bu noktada dikkat etmemiz gereken nokta; yardımcı fiil olan "do" ifadesini cümledeki özneden önce kullanmaktır.
öğrencilerin sıklıkla yaptığı simple present tense hatalarından biri yardımcı fiili yanlış yerde kullanmaktır. eğer yardımcı fiili özneden sonra kullanırsanız bir soru cümlesi elde etmiş olmazsınız. bu bilgiler doğrultusunda yukarıda türkçe'sini verdiğimiz örnekleri İngilizce'ye çevirelim;
Onlar elma sever mi?
Do they like apples?
do+özne+fiil+nesne?
sıralamaya dikkat!! cümleye "do" yardımcı fiilini kullanarak başladık. daha öncede söylediğimiz gibi "soru cümlelerinde yardımcı fiil özneden önce kullanılır". diğer simple present tense örneğimizi de ingilizce'ye çevirelim;
Sen balık yer misin?
Do you eat fish?
do+özne+fiil+nesne?
bu örnekte de görüldüğü gibi cümlemizde "do" yardımcı fiilini özneden önce kullanarak bir simple present tense soru cümlesi elde ettik. aşağıdaki örnek cümlelere bakalım;
Sen annene yardım eder misin?
Do you help your mother?
bu cümlenin de öznesi "you" olduğu için yardımcı fiil olarak "do" kullandık. ayrıca bu bir simple present tense soru cümlesi olduğu için "do" yardımcı fiilini özneden önce kullandık. bir başka örnek;
Onlar pazarları görüşür mü?
Do they meet on sundays?
cümlenin öznesi "they" (onlar) olduğu için "do" yardımcı fiilini kullandık.
ikinci grup cümleleri incelemeye geçmeden önce önemli noktaları hatırlayalım;
dikkat!!! bir present simple tense soru cümlesi yapmak istediğimizde yapmamız gereken iki önemli şey vardır. bunlardan birincisi;
- cümledeki özneye göre "do veya" does" yardımcı fiilini kullanmak.
- yardımcı fiili cümledeki özneden önce kullanmak.
bu iki noktaya dikkat edip öğe sıralamasını da gösterildiği gibi yaparsak simple present tense soru cümlesi elde etmiş oluruz. geldik ikinci grup cümlelerimize;
Simple Present Tense Soru Cümleleri (he, she, it)
İngilizce'sini söylemek istediğimiz cümlenin öznesi "he,she veya it" zamirlerinden birisi ise yapmamız gereken tek şey, cümlenin öğelerini;
does+özne+fiil+nesne?
şeklinde sıralamaktır. öznesi "I, you, we, they" olan simple present tense cümlelerinden tek farkı, cümlenin başında kullanılan yardımcı fiilin "do" değil de "does" olmasıdır. cümlenin geri kalan sıralaması tamamen aynıdır. bu bilgiler doğrultusunda bazı örnek cümleler inceleyelim;
O dans eder mi?
Does she dance?
does+özne+fiil+nesne?
cümlenin öznesi "she" olduğu için kullandığımız yardımcı fiil "does" oldu. ayrıca cümle bir soru cümlesi olduğu için yardımcı fiili özneden önce kullandık. bir başka örnek cümle daha inceleyelim;
O korku filmleri seyreder mi?
Does he watch horror movies?
does+özne+fiil+nesne?
yine bu simple present tense cümlesinin öznesi "he" olduğu için yardımcı fiil olarak "does" kullandık. bir diğer örnek;
O kafeste mi yaşar?
Does it live in a cage?
does+özne+fiil+nesne?
dikkat!!! "do" ve "does" yardımcı fiillerini kullanırken cümlenin öznesine bakarız. özne "he, she veya it" ise "does" yardımcı fiilini "I, you, we veya they" ise "do" yardımcı fiilini kullanırız. ayrıca cümlemiz soru cümlesi olduğu için bu ifadeleri cümlemizdeki özneden önce kullanmamız gerekir. şimdi karışık örneklerin verildiği bir görseli inceleyelim;
Ancak cümlenin öznesi her zaman bi zamir olmak zorunda değildir. bazen de bir isim cümlenin öznesi olabilir. bu durumlarda hangi yardımcı fiili kullanacağımızı görelim şimdi de;
Simple Present Tense Öznesi Zamir Olmayan Cümleler
İngilizce'sini söylemek istediğimiz bir simple present tense cümlesinin öznesi bir isim ise, bu cümlede hangi yardımcı fiili kullanacağımıza karar vermek üzere yine cümlenin öznesine bakarız. özne tekil bir özne ise "does", çoğul ise "do" yardımcı fiili kullanırız. ancak sıralamada herhangi bir değişiklik olmaz. yani "do veya does" yardımcı fiili her halukarda özneden önce kullanılır. bu sayede bir soru cümlesi elde etmiş oluruz. şimdi bir örnek inceleyelim;
Ali gitar çalar mı?
Does Ali play guitar?
does+özne+fiil+nesne?
simple present tense cümlesinin öznesi tekil bir özne (ali). dolayısıyla, yukarıdaki notumuzda da belirttiğimiz gibi, tekil öznelerle beraber kullanılan yardımcı fiili kullandık. simple present tense soru cümlesini bu şekilde elde ettik. şimdi bir de çoğul özneye sahip bir cümleyi inceleyelim;
Ali ve Ahmet bilgisayar oyunları oynar mı?
Do Ali and Ahmet play computer games?
"Ali ve Ahmet" ifadesi bir çoğulluk bildirmektedir. biz de cümlede çoğul öznelerle beraber kullanılan yardımcı fiil olan "do" ifadesini kullandık ve bir simple present tense soru cümlesi elde ettik. konuyla ilgili olarak www.hayatingilizce.com'dan alınan aşağıdaki görseli incelemenizi tavsiye derim;
Simple Present Tense Kısa Cevaplar
Bir simple present tense soru cümlesi ile karşılaştığımız zaman uzun cevap vermek zorunda değiliz. bunun yerine kısa cevaplar verebiliriz. zaten kısa cevaplar daha yaygın olarak kullanılır. aşağıdaki Türkçe örneği inceleyelim;
- Senin bir araban var mı?
- evet var. ( uzun uzun evet "evet, benim bir arabam var" demedik.)
tıpkı Türkçe'de olduğu gibi İngilizce'de de kısa cevaplar vermek daha yaygındır. şimdi yukarıdaki diyaloğu İngilizce'ye çevirelim;
- do you have a car?
- yes, I do. ( dememiz yeterlidir. uzun uzun "Yes, I have a car" dememize gerek yoktur.)
simple present tense soru cümlelerine kısa cevap verirken kullanmamız gerek yapılar şöyledir;
- olumlu cümleler: Yes+özne+do veya does (özneye göre)
- olumsuz cümleler: No+özne+don't veya doesn't (özneye göre)
bu bilgiler doğrultusunda aşağıdaki diyaloğu inceleyelim;
- does she watch "survivor"?
- yes, she does.
olumsuz bir cevap verecek olsaydık ise;
- "No, she doesn't" derdik.
uzun uzun "yes, she watches "survivor" dememize gerek yoktur. bu ifade de yanlış olmazdı. ama yaygın kullanım kısa cevaplar şeklindedir. Dersimizin şimdiye kadar ki kısmında içinde soru kelimeleri olmayan cümleleri nasıl yapacağımızı öğrendik. ancak bazen içinde soru kelimeleri olan simplle present tense soru cümlelerine ihtiyaç duyarız. böylece daha detaylı sorular sorabilir veya son derece yaygın olan bu simple present tense cümle türleri ile karşılaştığımızda ne denildiğini anlayabiliriz.
Simple present tense Soru Kelimeleri
Dersimizin bu kısmını anlamak için öncelikle soru kelimelerinin neler olduğunu bilmek gerekir. Türkçede 5n1k olarak da bahsedilen soru kelimelerinin İngilizceleri aşağıdaki gibidir;
Bu soru kelimeleri kullanıldıkları simple present tense cümlelerinin başında gelirler. bir örnek cümle inceleyelim;
Sen nerede çalışırsın?
Where do you work?
Örnek simple present tense soru cümlesi incelendiğinde hemen farkedilir ki; soru kelimesi olan "where" ifadesi cümlenin en başında kullanılmıştır. Ancak yine son derece önenli ve mutlaka bilinmesi gereken bir nokta daha vardır. Bir soru kelimesinin cümlede kullanılması o cümleyi soru yapmaz. Cümleyi soru yapan asıl kısım; yardımcı fiilin özneden önce gelmesidir. yani yukarıdaki cümle "where you work" şeklinde olsaydı, bu cümle bir soru cümlesi olmazdı. bir başka örnek cümle daha inceleyelim;
Sen boş zamanlarında ne yaparsın?
What do you do in your free time?
Bu simple present tense cümlesinden soru kelimesi olan "what" çıkarılırsa basit bir soru cümlesi elde edildiği görülür. Ancak ne zaman ki cümleye bir soru kelimesi eklenir, o soru kelimesi mutlaka cümlenin başında kullanılır. unutmayınızzz!! Cümleyi soru yapan kısım soru kelimesi değildir. Yardımcı fiilin özneden önce kullanılmasıdır. Şimdi başka örnekler inceleyerek soru kelimelerinin nasıl kullanılması gerektiğine ve cümlelere nasıl anlamlar kattığına göz atalım;
- Where does your father live? ( Senin baban nerede çalışır? Soru kelimesi simple present tense cümlesinin başında geldi.)
- Who runs the company? ( Şirketi kim yönetir? simple present tense cümlesinin başında soru kelimesi kullanıldı. )
- Why don't you learn english? ( Neden İngilizce öğrenmiyorsun? )
- Why does Ali watch Tv so much? ( Ali neden bu kadar televizyon izler?)
- When do you start working? ( Sen saat kaçta çalışmaya başlarsın?)
- How do you read japanesse? ( Japonca'yı nasıl okursun?)
- What time do you wake up? ( Sen saat kaçta uyanırsın?)
- What does her father do? ( Onun babası ne yapar?)
son olarak simple present tense soru cümleleri ile ilgili hazırlamış olduğumuz videoyu izlemenizi tavsiye ederim;
Çok güzel anlatmışsınız.Teşekkürler
YanıtlaSil